Je hebt waarschijnlijk al wel gehoord van 'primitieve reflexen', zeker als je me volgt op social media want ik kan niet stoppen met erover te praten. Heb je er nog niet van gehoord? Dan is dat ook oké. Veel mensen hebben geen idee wat primitieve reflexen zijn en nog minder waarom ze zo belangrijk zijn voor de ontwikkeling van kinderen.
We worden allemaal geboren met deze primitieve reflexen
Primitieve reflexen ontwikkelen zich in de baarmoeder en helpen ons om geboren te worden. Na de geboorte zijn ze aanwezig om ons te helpen overleven.
Het zijn eigenlijk onwillekeurige bewegingspatronen die we niet kunnen controleren maar ons wel in leven houden en helpen bij de ontwikkeling gedurende de kindertijd. Ze vormen onze basis voor leren en groeien. Deze reflexen blijven aanwezig en verdwijnen tussen het eerste en tweede levensjaar. Dan integreren ze, wat wil zeggen dat ze verdwijnen en er een andere reactie voor in de plaats komt. Wanneer een primitieve reflex integreert, maakt deze plaats voor nieuwe, meer volwassen bewegingspatronen en leren op een hoger niveau.
Om het wat wetenschappelijker te maken: wanneer een nieuw bewegingspatroon ontstaat, zal dit nieuwe neurale paden maken in de hersenen, waardoor de ontwikkeling van vaardigheden wordt gestimuleerd en kan groeien.
Een baby moet bijvoorbeeld eerst controle over het hoofd en de nek ontwikkelen voordat hij leert zelfstandig rechtop te zitten. Als het kind geen hoofd- en nekcontrole ontwikkelt, zal het niet in staat zijn om zonder hulp rechtop te zitten.
Als een reflex niet integreert, kan de ontwikkeling worden belemmerd en kan het kind geen vaardigheden op een hoger niveau verwerven.
Je kan het zien als een pad dat steeds zichtbaarder wordt naarmate het vaker bewandeld wordt. Je vaardigheden zullen ook groeien naarmate je ze vaker kan inzetten.
Actieve primitieve reflexen.
Als een primitieve reflex na de leeftijd van twaalf maanden actief blijft – dat wil zeggen nog steeds aanwezig is – kunnen er problemen ontstaan. Elke primitieve reflex heeft zijn eigen reeks bewegingen en leidt tot nieuwe en andere ontwikkelingsmijlpalen. Als een specifieke reflex behouden blijft, kan dit een specifiek ontwikkelingsgebied beïnvloeden.
Bovendien zijn veel reflexen direct gerelateerd aan een andere reflex. Daarom kunnen we, als één reflex behouden blijft, aannemen dat andere reflexen behouden blijven.
Uit een onderzoek uit 2016 bleek dat “actieve primitieve reflexen de natuurlijke ontwikkeling kunnen verstoren en problemen kunnen veroorzaken in de sociale, schoolse en psychomotorische ontwikkeling.”
Typische kinderactiviteiten zoals: spelen met leeftijdgenoten, rennen en springen, leren lezen en schrijven, zelfstandigheid en nog veel meer kunnen worden beïnvloed door vastgehouden primitieve reflexen.
Waarom blijven sommge reflexen actief?
Er is geen eenduidig antwoord waarom primitieve reflexen behouden kunnen blijven. Er zijn echter wel een aantale factoren geïdentificeerd die een grote rol spelen:
Trauma tijdens de zwangerschap
Trauma tijdens en/of na de geboorte
Blootstelling aan gifstoffen, drugs, tabak in de baarmoeder
Beroerte in de baarmoeder
Bevalling keizersnede
Voortijdige geboorte
Langdurige geelzucht
Problemen met voeden in de eerste 6 levensmaanden
Ontwikkelingsmotorische vertragingen
Minimale vloertijd als baby
Kruipen overslaan
...
Nogmaals, dit is geen uitputtende lijst, maar eenvoudigweg enkele factoren die zijn geïdentificeerd in verband met actieve primitieve reflexen. Deze factoren zijn echter geen garantie dat de primitieve reflexen van een kind actief blijven.
Als ouders beginnen te leren over primitieve reflexen, kunnen ze zich vaak schuldig voelen, alsof ze er op de een of andere manier voor hebben gezorgd dat de reflexen van hun kind langer bleven hangen dan nodig was, waardoor er problemen ontstonden naarmate hun kind ouder werd.
Voel je alsjeblieft niet schuldig! Actieve primitieve reflexen zijn niemands schuld! Ja, er zijn dingen die we tijdens de eerste jaren van ons kind kunnen doen om de primitieve reflexintegratie te helpen bevorderen, maar er is geen 'one size fits all' en er valt geen schuld aan te rekenen.
Hoe kan je actieve reflexen herkennen?
Gebruik deze snelle symptoomchecker om vast te stellen of je kind mogelijk primitieve reflexen heeft behouden.
Let op: dit is geen symptoomchecker om een diagnose te stellen. Dit is eenvoudigweg om te beoordelen of uw kind al dan niet een of meer behouden primitieve reflexen heeft.
Spanning
Reisziekte/wagenziekte
Onhandig
Slechte hand-oogcoördinatie
Slechte rechts/links-discriminatie na de leeftijd van 8 jaar
Uitdagingen met lezen op leeftijdsniveau
Slecht handschrift op leeftijdsniveau
Lage spierspanning
Verminderde coördinatie met sportactiviteiten
Uitdagingen met sequencing
W-zitten en/of tenenlopen
Uitdagingen bij stilzitten - ADHD-symptomen
Bedplassen na 7 jaar
Slecht kortetermijngeheugen
Overgevoeligheid voor geluid, aanraking, beweging
Spraak- en articulatieproblemen
Kieskeurig eten en/of orale motorische problemen
Uitdagingen met fijne motorische taken op leeftijdsniveau
Diagnose van autisme
Vroege diagnose van ADHD
Als u de helft of meer van de bovenstaande items heeft aangevinkt, heeft uw kind mogelijk een of meer behouden primitieve reflexen. Wil je graag een uitgebreidere Checklist, klik dan hier.
Wat nu?
Wat doe je als je vermoedt dat je kind primitieve reflexen heeft behouden?
Onthoud allereerst dat er NIETS mis is met je kind! Dit kan iets zijn waar ze mee worstelen en het is jouw taak om ze te helpen terwijl ze groeien.
Hieronder zal ik de belangrijkste primitieve reflexen bespreken die aan bod komen tijdens reflexintegratietherapie en wat eenvoudige tools om uw kind te helpen.
Als je graag je kind nog verder wil helpen, zoek dan een opgeleide reflexintegratietherapeut bij jou in de buurt die de primitieve reflexen van je kind kan testen en je kan begeleiden op weg naar het integreren van eventueel actieve reflexen!
De belangrijkste reflexen op een rijtje.
Reflexintegratietherapeuten zijn vaak de aangewezen persoon bij het leren over en integreren van primitieve reflexen.
Bij het werken met kinderen richten ze zich specifiek op zelfzorgtaken, sociale vaardigheden, motorische ontwikkeling, sensorische integratie en meer. Al deze gebieden kunnen worden beïnvloed door actieve primitieve reflexen.
De zes primitieve reflexen die het meest worden aangepakt zijn:
Moro-reflex
Tonische Labyrintische Reflex (TLR)
Hand Grasp of grijpreflex
Asymmetrische tonische nekreflex (ATNR)
Symmetrische tonische nekreflex (STNR)
Spinale galant
Hoewel er nog veel meer primitieve reflexen bestaan, zijn dit de meest voorkomende die in de therapie aan bod komen.
Laten we vervolgens elk van deze zes primitieve reflexen kort bespreken.
1) Moro-reflex
De Moro Reflex is bij de geboorte aanwezig: het is een onwillekeurige beweging als reactie op plotselinge prikkels. Een rapport uit 2020 meldde dat de Moro Reflex al op de leeftijd van 25 weken na de conceptie kan worden waargenomen en gewoonlijk aanwezig is op de leeftijd van 30 weken na de conceptie. Je hebt wel eens gehoord van de schrikreflex, toch? Dat is de Moro-reflex!
De Moro Reflex moet uiterlijk zes maanden na de geboorte geïntegreerd zijn (niet aanwezig).
Enkele mogelijke symptomen van een vastgehouden Moro Reflex bij zuigelingen en oudere kinderen zijn:
Autoziekte
Verminderd oogcontact
Licht- en geluidsgevoeligheid
Allergieën, slecht immuunsysteem
Angst en stemmingswisselingen
Uitdagingen bij sporten waarbij hand-oogcoördinatie betrokken is
Ongemakkelijk en snel bang
2) Tonische labyrinthreflex (TLR)
De TLR is nauw verbonden met de Moro-reflex en wordt gezien met beweging van het hoofd naar voren of naar achteren - wat een manier is om op de zwaartekracht te reageren (een baby ervaart voor het eerst na de geboorte de zwaartekracht, dus deze reflex is een directe reactie op deze nieuwe ervaring). De TLR ontwikkelt zich in de baarmoeder en heeft directe invloed op de ontwikkeling van de spiertonus door het hele lichaam.
De TLR zou pas op de leeftijd van drie jaar geïntegreerd moeten zijn (niet aanwezig). Het kan echter al vanaf zes maanden worden geïntegreerd (let op, dit is ongeveer de leeftijd waarop de Moro Reflex zou moeten worden geïntegreerd - een hele connectie!).
Enkele mogelijke symptomen van een behouden TLR bij peuters en oudere kinderen zijn:
Uitdagingen met kruipen
Slechte houding, lage spierspanning
Visuele-uitdagingen
Auditieve verwerkingsproblemen
Slecht gevoel voor ruimte, tijd en organisatie
Uitdagingen met sporten
3) Hand Grasp of Grijpreflex
De grijpreflex is een onwillekeurige reactie op prikkels in de handpalm. Dit helpt een pasgeborene bij het grijpen van voorwerpen voordat hij dit daadwerkelijk met opzet doet. Uit een rapport uit 2020 bleek ook dat deze reflex kan helpen om interactie en hechtng tussen het kind en de volwassene te creëren. De grijpreflex ontwikkelt zich grofweg tussen 11 en 16 weken in de baarmoeder.
Deze reflex moet geïntegreerd zijn – niet aanwezig – uiterlijk op de leeftijd van zes maanden – de leeftijd waarop een kind opzettelijk voorwerpen begint vast te pakken.
Enkele mogelijke symptomen van een vastgehouden palmaire greepreflex bij zuigelingen en oudere kinderen zijn:
Vertraagde fijne motoriek - slechte grip op voorwerpen
Uitdagingen met handschrift
Uitdagingen met zelfzorg, zoals zelfvoeding en aankleden
Mogelijke uitdagingen met spraak
Tactiele overgevoeligheid
4) Assymetrische Tonische Nekreflex (ATNR)
De ATNR is in verband gebracht met het assisteren tijdens het geboorteproces en vergemakkelijkt ook de schoppen die in de baarmoeder worden gevoeld. Beweging van het hoofd naar één kant veroorzaakt beweging van de armen en benen en helpt daarom bij het opbouwen van spiertonus, vaardigheden aan elke kant van het lichaam en hand-oogcoördinatie. De ATNR ontwikkelt zich rond de 18e week in de baarmoeder.
De ATNR moet uiterlijk op de leeftijd van negen maanden geïntegreerd zijn (niet aanwezig).
Enkele mogelijke symptomen van een actieve ATNR bij peuters en kinderen zijn:
Uitdagingen met kruipen
Slecht handschrift
Uitdagingen met visuele tracking
Slechte vestiging van handdominantie na de leeftijd van 7 jaar
Aanhoudende links/rechts-verwarring na de leeftijd van 8 jaar
Uitdagingen met bij de leeftijd passende grove motoriek, zoals springen
5) Symmetrische Tonische NekReflex (STNR)
De STNR is direct gerelateerd aan de TLR - omdat de STNR het kind helpt bij het bewegen van buikligging (op de buik liggen) naar kruiphouding, en helpt het bovendien bij het integreren van de TLR. Volgens een rapport uit 2020 ontwikkelt de STNR zich tussen de 6 en 9 maanden na de geboorte.
De STNR zou geïntegreerd moeten zijn – niet aanwezig – op de leeftijd van 9-11 maanden (een zeer korte levensduur vergeleken met sommige van de andere primitieve reflexen).
Enkele mogelijke symptomen van een actieve STNR bij peuters en kinderen zijn:
Uitdagingen met kruipen
Slechte houding, lage spierspanning
W-zitten
Onhandigheid
Slechte concentratie en focus
Uitdagingen met lezen en schrijven
6) Spinale Galant Reflex
Volgens een onderzoek wordt de Spinal Galant Reflex, samen met de ATNR, geassocieerd met assisteren tijdens een vaginale bevalling . Bij zuigelingen zullen stimuli die aan de onderrug worden toegediend, een beweging van de wervelkolom en de heup veroorzaken, weg van de stimuli. Daarom stimuleren de weeën tijdens het geboorteproces deze reflex om de baby te helpen door het geboortekanaal te bewegen. De Spinale Galant Reflex ontwikkelt zich ongeveer 20 weken in de baarmoeder.
De Spinal Galant Reflex zou rond de leeftijd van zes maanden geïntegreerd moeten zijn (niet aanwezig).
Enkele mogelijke symptomen met een actieve Spinal Galant Reflex bij zuigelingen en kinderen zijn:
Uitdagingen met ontwikkelingsmijlpalen zoals rollen
Uitdagingen met natuurlijke winst - kunnen een effect hebben op het ontwikkelen van scoliose
Uitdagingen met focus, aandacht en stilzitten (ADHD-symptomen)
Bedplassen na de leeftijd van 5 of 6 jaar
Tactiele overgevoeligheid, vooral met kleding
Zo kan je je kind helpen
Nu je meer weet over de zes primitieve reflexen die doorgaans aan bod komen, gaan we dieper in op een paar ideeën die je meteen kan gebruiken!
Als je bang bent dat je kind een of meer primitieve reflexen heeft, probeer dan deze oefeningen, spelletjes en activiteiten. Je kunt deze implementeren in je dagelijkse routine, in de speeltijd en nog veel meer!
Klimactiviteiten - rotswanden, klimscholen, enz.
Dit helpt niet alleen om de spieren van uw kind te versterken, maar vereist ook coördinatie van de armen en benen, evenals de linker- en rechterkant van het lichaam.
Balspelen - rollen, gooien, stuiteren, enz.
Als uw kind moeite heeft met balspelen, gebruik dan een grotere bal en probeer de bal te rollen in plaats van te gooien.
Balspelen zijn geweldig voor het verbeteren van visuele tracking, hand-oogcoördinatie en bilaterale integratie (beide handen samen gebruiken voor een taak).
Superman-oefening
Deze oefening is specifiek voor de TLR.
Superman - liggend op je buik, til beide armen en benen tegelijkertijd van de grond en houd ze recht. Houd deze positie zo lang mogelijk vast. Als dit een enorme uitdaging is, probeer er dan een spel van te maken!
Kruipactiviteiten - kruipen door tunnels, over obstakels, dierenwandelingen, enz.
Omdat vastgehouden primitieve reflexen zo'n diepgaand effect kunnen hebben op het kruipen, kan het zeer nuttig zijn om meer kruipen in de dag van uw kind op te nemen (zelfs als uw kind ouder is!).
Kat-koe-oefening
Als je bekend bent met yoga, ken je deze oefening misschien al.
Deze oefening is specifiek voor de STNR.
Buig op alle vier de benen langzaam uw nek om naar uw knieën te kijken, terwijl u tegelijkertijd uw rug omhoog buigt.
Buig dan langzaam je nek om naar het plafond te kijken, terwijl je tegelijkertijd je rug naar beneden buigt.
Voltooi langzaam en met goede controle. Als uw kind primitieve reflexen heeft behouden, merkt u mogelijk extra bewegingen in de armen, benen en romp.
Obstakelparcours
Dit zijn geweldige mogelijkheden om beweging te bieden, bilaterale integratieactiviteiten op te nemen, kruipen en klimmen, enz.
Het opzetten van een hindernisbaan is eenvoudiger dan het klinkt - houd het simpel!
Voorbeeld hindernisbaan:
Stap 1: De boomstam rolt over 3 bankkussens
Stap 2: Kruip door een tunnel
Stap 3: Stuiter en vang een bal 5 keer
Stap 4: Voltooi een Superman 2 keer
Stap 5: Beer loopt terug naar het begin
Voor een ouder, beter functionerend kind kun je de stappen complexer maken. Je kunt ook andere sensorische systemen en fijne motoriek integreren. Wees creatief!
Belangrijk!
We zijn allemaal geboren met primitieve reflexen en deze zouden idealiter op natuurlijke wijze moeten integreren om het leren op een hoger niveau en de motorische ontwikkeling te bevorderen. Soms doen ze dat niet. En dit kan mogelijk problemen veroorzaken voor kinderen.
Als je vermoedt dat je kind primitieve reflexen heeft behouden, gebruik dan de hier gegeven ideeën. Praat bovendien met uw kinderarts en zoek een therapeut die is opgeleid in primitieve reflexintegratie. Steun de ontwikkeling van uw kind! Het zal misschien niet gemakkelijk zijn, maar het zal de moeite waard zijn.
Bekijk zeker het unieke 'Speel en Leer' programma op de website!
Comments